Trudne rozmowy o Czesławie Miłoszu – tolerancja, dialog, partnerska współpraca - Tough talks on Czeslaw Milosz - tolerance, dialogue, partnership - międzynarodowy projekt polsko - litewski

Współcześnie wolontariat zaczyna nabierać coraz większego znaczenia i często staje się odpowiedzią na rozwiązywanie trudnych problemów społecznych. Nikt sobie też nie wyobraża wolontariatu bez udziału ludzi młodych, których aktywność jest coraz bardziej znacząca, zarówno w środowisku lokalnym jak i na arenie międzynarodowej.

Rok 2011 był szczególny z racji wielu rocznic i wydarzeń, iał także wyjątkowe znaczenie dla propagowania idei wolontariatu, bowiem zgodnie z Decyzją Rady Unii Europejskiej z dnia 27 listopada 2009 r. (2010/37/WE) rok 2011 ustanowiono Europejskim Rokiem Wolontariatu, propagującym Aktywność Obywatelską. Wśród wielu celów i założeń szczegółowych przyjęto, że  ogólnym celem Roku Wolontariatu jest zachęcanie Wspólnoty, państw członkowskich, władz lokalnych i regionalnych do podjęcia wysiłków na rzecz stworzenia warunków sprzyjających angażowaniu się społeczeństwa obywatelskiego w wolontariat w Unii Europejskiej, wspieranie tych wysiłków – zwłaszcza poprzez wymianę doświadczeń i dobrych wzorców – a także do podjęcia wysiłków na rzecz większego wyeksponowania wolontariatu w UE.

Działalność wolontariatu wpisuje się w realizację kluczowych celów polityki UE, takich jak włączenie społeczne, zatrudnienie, edukacja, rozwój umiejętności i propagowanie postaw europejskich. 

Wśród wielu znaczących inicjatyw europejskiego wolontariatu młodzieżowego jednym z najbardziej rozpropagowanych jest program „Młodzież w działaniu”. Istnieje też szereg innych programów, których motywy powstania zrodziły się z przesłanek i potrzeb, współpracy międzynarodowej  oraz uwarunkowań historycznych. Do nich właśnie należy Polsko Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży. Realizowany projekt został zainspirowany przez Fundusz oraz został sfinansowany z jego środków.

Pracownicy naukowi - koordynatorzy projektu

I.              O Funduszu

Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży – to inicjatywa rządów Polski i Litwy, które widzą dużą rolę  młodych ludzi w budowaniu relacji międzynarodowych. Fundusz swoją działalność rozpoczął 1 czerwca 2007 roku i został objęty honorowym patronatem premierów obydwu państw.

Głównymi celami Polsko-Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży są:

- kształtowanie wzajemnych stosunków międzynarodowych,

- inspirowanie młodzieży i osób pracujących z młodzieżą do wspólnych działań, które pozwolą na wzajemne zbliżenie się,

- odkrywanie wspólnych korzeni,

- niwelowanie uprzedzeń i stereotypów w postrzeganiu wspólnej historii i we współczesnych relacjach,

- stworzenie ram organizacyjno-prawnych dla skuteczniejszego wspierania wymiany młodzieży.

W swojej działalności Fundusz wspiera finansowo (konkurs wniosków) i merytorycznie realizację pomysłów młodych ludzi, dofinansowuje wymiany, seminaria, spotkania i inne inicjatywy młodzieżowe. Działania Funduszu obejmują także szkolenia wprowadzające i tematyczne, oraz inne działania promujące dialog polsko-litewski. Fundusz wspiera działania z zakresu edukacji pozaformalnej i międzykulturowej. Dzięki realizacji wspólnych projektów młodzi Polacy i Litwini odkrywają własne korzenie i przełamują stereotypy narodowe.

Organem kierującym Funduszem jest Komitet mianowany przez premierów Rządu Rzeczpospolitej Polskiej i Rządu Republiki Litewskiej. Komitet decyduje o podziale i wykorzystaniu środków finansowych oraz ustala priorytety i kryteria ich przyznawania. Pracami Komitetu kieruje dwóch przewodniczących.

W każdym z krajów utworzona została Narodowa Instytucja Zarządzająca. W Polsce jej zadania zostały powierzone Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, a na Litwie Departamentowi ds. Młodzieży przy Ministerstwie Opieki Socjalnej i Pracy w Wilnie. 

II.              O projekcie

Trudne rozmowy o Czesławie Miłoszu – tolerancja, dialog, partnerska współpraca: Celem głównym projektu był dialog międzykulturowy z uwzględnieniem historii, tradycji i  wspólnych korzeni polsko- litewskich oraz wymiana doświadczeń wolontarystycznych na różnych płaszczyznach działalności społeczno-kulturalnej.

Partnerami projektu były dwie uczelnie wyższe: Uniwersytet Śląski i Uniwersytet Pedagogiczny w Wilnie. Uczestnikami projektu byli studenci studiów dziennych (10 studentów z Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego oraz 10 studentów z Uniwersytetu Śląskiego), którzy bardzo prężnie działają w kołach naukowych, w stowarzyszeniach pozarządowych oraz współpracują jako wolontariusze z różnymi podmiotami polityki społecznej oraz instytucjami kulturalnymi.

Projekt skupił się na dialogu międzykulturowym oraz historii i tradycji Polski i Litwy pokazanej przez pryzmat biografii i twórczości poety Czesława Miłosza. Pokazał również jak ważną kwestią i zadaniem we współczesnych działaniach jest wolontariat.

III.              Pomysł na projekt 

W Uniwersytecie Śląskim na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji od 2003 r. bardzo aktywnie działa Koło Naukowe Edukacji Międzykulturowej (KNEM, www.knem.us.edu.pl), które realizuje szereg warsztatów konferencji i projektów dotyczących edukacji wielokulturowej oraz działań społecznych. Dodatkową inspiracją dla powstania projektu był rok 2011, który został ogłoszony Rokiem Miłosza oraz Europejskim Rokiem Wolontariatu.Partnerem w projekcie było również Akademickie Stowarzyszenie Pomocy Społecznej. Ponadto Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży stworzył możliwość realizacji zaplanowanego projektu. Po nawiązaniu kontaktów z Wileńskim Uniwersytetem Pedagogicznym i zaangażowaniu partnerów litewskich, zrodziło się wiele pomysłów dla wspólnych działań i wymiany doświadczeń. Drogą mailową została dokonana prezentacja wzajemnych oczekiwań, poglądów i pomysłów na realizację projektu. Motywem przewodnim projektu stała się sylwetka noblisty Czesława Miłosza, jego, życie, twórczość, kontakty, działalność międzynarodowa. Sylwetka Miłosza, którego dzieciństwo upłynęło na ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego jest przykładem  wielokulturowości i tolerancji. Jego twórczość oraz bogate życie i kontakty z wieloma wybitnymi postaciami jak i organizacjami, mogą nie tylko budzić poczucie dumy, ale także inspirować młodych ludzi do realizacji własnych pasji i aktywności, również na arenie międzynarodowej. Jest to doskonały przykład jak współcześnie uczyć szacunku, zrozumienia, poszanowania „innego” i różnorodności. Podkreślić należy, że najlepsze metody wypracowuje się w bezpośrednich kontaktach i pracy w grupie, w środowisku zróżnicowanym kulturowo, a to właśnie zapewniła realizacja projektu. Koordynatorzy projektu na bieżąco wymieniali się spostrzeżeniami przy jego opracowaniu, jednak dużą swobodę i inwencję pozostawili młodzieży.

Podkreślić należy, że do projektu zostali zakwalifikowani  wyróżniający się studenci, których cechuje wysoka kultura i poziom wiedzy. Realizacja projektu w założeniach miała przyczynić się do pogłębienia wiedzy na temat kultury polskiej i litewskiej wśród młodzieży. Uczestnicy założyli także zapoznanie się z historią i tradycją Cieszyna, Krakowa i Wilna, oraz wymianą doświadczeń w pracy społecznej i kulturalnej związanej z wolontariatem oraz informacjami na temat systemów edukacji w swoich krajach. Projekt zakładał poznanie „sąsiadów” i dostrzeżenie obszarów łączących oba narody. 

IV.              Wizyta przygotowawcza

W dn. 18-19 maja 2011 r. na WEiNoE gościli litewscy partnerzy projektu. Celem wizyty było doprecyzowanie wzajemnych oczekiwań, wymiana doświadczeń i określenie szczegółowo działań, które będą realizowane w Polsce i na Litwie. Ustalono, że prace przygotowawcze polegać będą na zbieraniu informacji o Czesławie Miłoszu, zwłaszcza tych mniej znanych i kontrowersyjnych, zarówno w jego biografii jak i twórczości. Młodzież polska głównie skupiła się na jego końcowym okresie twórczości, natomiast młodzież litewska przybliżyła jego miejsce urodzenia i sposób w jaki poeta jest współcześnie postrzegany na Litwie. Takie podejście było doskonałą przestrzenią do samorealizacji uczestników, rozwijania kreatywności i upowszechniana wolontariatu, bowiem działania zostały zaplanowane poza zajęciami edukacyjnymi. W trakcie rozmów założono, że projekt powinien stać się przykładem współpracy i dobrych działań dla realizacji kolejnych pomysłów młodzieży. Jego realizacja pozwoliła pokazać, że można działać  zarówno na poziomie lokalnym, jak i międzynarodowym. Uczestnicy wizyty spotkali się z władzami WEiNoE, co stało się dodatkową płaszczyzną wymiany doświadczeń polsko-litewskich w obszarach edukacyjnym, dydaktycznym i naukowym.

V.              Napisali o nas

Założeniem projektu było jego upowszechnianie w środowisku. O wydarzeniu zostały poinformowane lokalne media oraz umieszczone zostały informacje na stronach internetowych UŚ.

„…18 i 19 maja w ramach wizyty przygotowawczej w Cieszynie gościli doc. dr Romuald Narunec i dr Krystyna Syrnicka z Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego (VPU). Podczas dwudniowego pobytu koordynatorzy spotkali się z organizatorami projektu, władzami i studentami UŚ. Jesteśmy bardzo zadowoleni ze spotkania z koordynatorami projektu, uzgodniłyśmy w zasadzie wszystko. Teraz pozostaje nam nawiązanie kontaktu ze studentami, którzy do nas przyjadą - komentują Irena Foks i Justyna Jabłeka, studentki UŚ w Cieszynie. Przy współpracy dr Wiesławy Walkowskiej oraz studentów Uniwersytetu Śląskiego udało się rozpisać projekt, w ramach którego studenci z Litwy będą mieli okazję przyjechać do Cieszyna. Tematem tego projektu jest życie i twórczość Czesława Miłosza, którego postać łączy oba kraje. Rok 2011 jest Rokiem Miłosza, to dodatkowo zachęca do wzięcia udziału w projekcie. Studenci, którzy przyjadą do nas, są polonistami, my pedagogami. Chcieliśmy zorganizować takie działania, które łączyłyby nasze zainteresowania - mówi Irena Foks.  Idea tego projektu nastawiona jest głównie na młodzież, na to, by te inicjatywy zaprocentowały w przyszłości, nie tylko nawiązanymi znajomościami, ale przede wszystkim zdobytym doświadczeniem i przekazywaniem go młodszym studentom - dodaje dr Wiesława Walkowska (…)”.

„Gazeta codzienna”, Barbara Śliż, 2011-05-21

„18 do 19 maja 2011 r. na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji UŚ w Cieszynie odbyła się wizyta przygotowawcza w ramach projektu „Tough talks on Czesław Miłosz – tolerance, dialogue, partnership” W wizycie ze strony litewskiej uczestniczył koordynator litewski projektu doc. dr Romuald Naruniec i dr Krystyna Syrnicka. Ze strony polskiej – koordynator całości projektu dr Wiesława Walkowska oraz studentki: Irena Foks i Justyna Jabłeka. (…) Projekt jest finansowany w ramach Polsko-Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży 2011 FORMAT 1. Partnerami projektu są dwie uczelnie: Uniwersytet Śląski oraz Wileński Uniwersytet Pedagogiczny (…)”.

www.us.edu.pl

VI.              Realizacja projektu

17-21 października 2011 r., to nasz najważniejszy czas w projekcie. Wtedy to bowiem przyjechali na nasz Wydział studenci z Litwy i miały miejsce, główne działania związane z projektem. Ale się działo! Najważniejsze wydarzenia, które odbyły się w ramach projektu to:

- wieczorki literackie, warsztaty międzykulturowe „Miłosz po naszemu”, „Ogród nauk”, „Wieczór kultur”,

- wycieczka do Krakowa pod inspirującym mottem przewodnim „Kraków niczym Wilno Miłosza”,

- II edycja konferencji „Przeszłość dla Przyszłości” w ramach której wykład: „Czyj jest Miłosz?” wygłosiła dr hab. Anna Szawerna-Dyrszka z UŚ oraz dr Halina Turkiewicz z Uniwersytetu Wileńskiego: „Urzeczony doliną Niewiaży podróżny świata. Życie i twórczość Czesława Miłosza”. Natomiast koordynator projektu, dr Wiesława Walkowska przedstawiła wolontariat w działaniach młodzieży, a liderki projektu Justyna Jabłeka, Aleksandra Gancarz oraz Janina Milevic zaprezentowały zrealizowane i zaplanowane w projekcie działania.

- spotkanie integracyjne ze studentami kursu przygotowawczego z Ukrainy, Białorusi i Kazachstanu, Japonii, Rosji, Rumunii, na które wraz ze studentami przyjechała dyrektor Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ, pełnomocnik wojewody śląskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych, prof. UŚ dr hab. Jolanta Tambor, Więcej o konferencji: http://walkowskaw.blogspot.com/2015/08/ii-interdyscyplinarna-konferencja.html

- zajęcia warsztatowe w cieszyńskim liceum pt. „Miłosz na scenie na skinienie”,

- wystawa „Galeria projektu”, gdzie zostały zamieszczone prace plastyczne młodzieży, prezentacja projektu, jego tematyki i głównych założeń oraz działania Polsko- Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży,

- Ewaluacja podsumowująca działania w projekcie oraz wymiana doświadczeń i stworzenie płaszczyzny do dalszych działań w przyszłości.

VII.              Rezultaty projektu

Zastosowane w projekcie aktywne metody pracy pozwoliły młodzieży wykorzystać autorskie projekty, a także zmodyfikować i stworzyć własne projekty na potrzeby dalszego procesu uczenia się, rozwijania zainteresowań, poszerzania kontaktów czy upowszechniania dobrych praktyk. Dzięki realizacji projektu, młodzież wymieniła się doświadczeniami, nauczyła się lepszej organizacji i pracy w zespole. 

W projekcie zostały osiągnięte zarówno rezultaty jakościowe jak i ilościowe. Do najważniejszych można zaliczyć:

- pogłębienie wiedzy w zakresie kultury wspólnych korzeni polsko-litewskich oraz poszerzenie wiedzy o nobliście Czesławie Miłoszu, ze szczególnym uwzględnieniem jak postrzegany i znany jest twórca w Polsce, na Litwie oraz na świecie,

- upowszechnienie miejsc gdzie realizowany jest projekt: Cieszyna oraz Wilna, a także Krakowa i Szetejń,

- pogłębienie wiedzy w dziedzinie wolontariatu, poznanie dobrych praktyk i doświadczeń w pracy na płaszczyźnie międzynarodowej,

- udział w projekcie nie tylko bezpośrednich uczestników, ale także studentów WEiNoE, studentów kursu przygotowawczego z Ukrainy, Białorusi i Kazachstanu oraz uczniów szkół średnich.

Projekt pokazał, że wolontariat może być doskonałym narzędziem dla realizacji celów zarówno w obszarze działań indywidualnych, jak i grupowych. Nawiązane kontakty i przyjaźnie w ramach projektu stały się inspiracją  dla młodzieży do podejmowania nowych działań.

VIII.              Opinie o projekcie

„Dzięki projektowi mam ochotę realizować więcej projektów międzynarodowych. To możliwość rozwoju, nabywania doświadczeń i rozwijania własnej aktywności”.

Barbara Kompała

„Poznałyśmy nowych ludzi. Inny klimat, otoczenie. Dobrze spędzony czas, miła atmosfera. Fajnie się razem bawiliśmy. Trochę dodało nam to odwagi, bo z natury jesteśmy skryte. Dowiedziałyśmy się więcej o Czesławie Miłoszu oraz podszkoliłyśmy język polski”.

Justyna Jančura, Alina Gancevskaja

„Cała lista pozytywów, a najważniejsze to: niesamowite wrażenia, nowe znajomości, „nowa” wiedza na temat Czesława Miłosza i kultury litewskiej… i w ogóle nowe doznania kulinarne, przyjemne spędzenie czasu w doborowym towarzystwie, a…  i opanowałem umiejętność liczenia po litewsku do dziesięciu!”

 Mateusz Morawiec

„Dzięki  projektowi nabrałyśmy jeszcze większej ochoty, by odwiedzić Wilno i mamy nadzieję, że uda nam się to szybko zrealizować. Nauczyłyśmy się przełamywać bariery językowe i trochę mówić po litewsku”.

Weronika Wenglarzy, Hanna Stebel, Justyna Gorzelany

„Dowiedziałyśmy się czegoś więcej o Czesławie Miłoszu, zwiedziłyśmy  bardzo ciekawe miasta - Cieszyn, Czeski Cieszyn, Kraków, co dało wiele nowych wrażeń. Poznałyśmy wielu ludzi i spędziłyśmy miło czas”.

 Božena Bukovskaja, Brigita Borkovska

„Bardzo otwarci i chętni do współpracy nasi (już teraz) przyjaciele z Litwy zaprosili nas do siebie…(…). Liczne warsztaty na pewno się przydadzą w przeprowadzaniu zajęć na uczelni i w przyszłej pracy. Wieczorek kultur był niesamowity, poznałam kulturę litewską (stroje, kuchnię, obrzędy ślubne), właśnie wtedy uświadomiłam sobie jak mało do tej pory wiedziałam o tym kraju. Zrobiłam mnóstwo fantastycznych i zabawnych zdjęć do mojego wielkiego albumu. Będą to wspaniałe wspomnienia z mile i owocnie spędzonego czasu. Te pięć dni to było życie na wysokich obrotach, co miało swoje plusy (mniej gadania, więcej działania ;) Dwoma słowami: było warto ! Fajnie by było wziąć udział jeszcze w takim projekcie”.

Paulina Zenderowska

„Projekt ten to były korzenie naszego doświadczenia, a owocem tego wszystkiego stało się to, że poznaliśmy mnóstwo ciekawych ludzi, z którymi zawarłyśmy ciepłe stosunki. Miło nam było, że w taki niesamowity sposób przyjęli nas do swojego grona. Mamy nadzieję, że w przyszłości nasze drogi się ponownie zejdą”.

Marija Kitkovskaja, Elžbieta Korklinevska

„Projekt dał mi wiele możliwości rozwoju. Był doskonałym momentem na sprawdzenie moich umiejętności związanych z integracją oraz odnalezieniu się w nowej roli (podczas prowadzenia warsztatów zapoznawczych). Nowe doświadczenie jakie zdobyłam podczas pięciodniowego projektu są dla mnie dobrą lekcją, która z pewnością przyda mi się w przyszłym życiu zawodowymi. Był to wspaniały tydzień spędzony ze wspaniałymi ludźmi z Litwy i Polski, na zawsze zostanie w mojej pamięci. Dziękuję Wam Wszystkim!”.

Karolina Dawiec

 IX.              Uczestnicy Projektu

Uczestnikami i realizatorami projektu byli studenci Uniwersytetu Śląskiego z Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji, studenci z Wileńskiego Uniwersytetu Pedagogicznego oraz pracownicy naukowi tych uniwersytetów. Liderem wiodącym w projekcie był Uniwersytet Śląski.

Uniwersytet Śląski:

Karolina Dawiec

Aleksandra Gancarz

Justyna Gorzelany

Barbara Kompała

Mateusz Morawiec

Hanna Stebel

Weronika Wenglarzy

Paulina Zenderowska

Katarzyna Zloch

Justyna Jabłeka- lider wiodący projektu

Lidia Wollman – pracownik naukowy

Wiesława Walkowska - pracownik naukowy, koordynator wiodący projektu

Uniwersytet Pedagogiczny w Wilnie:

Elena Lavrukaitis

Janina Milevič

Diana Jezulevič
Justyna Jančura
Alina Gancevskaja
Brigita Borkovska
Božena Bukovskaja
Artūras Gluško
Marija Kitkovskaja – lider projektu
Elžbieta Korklinevska – lider projektu
Halina Turkevič - pracownik naukowy
Romuald Narunec- pracownik naukowy, koordynator projektu

Projekt wspierali: Dziekan WEiNoE Prof. dr hab. Halina Rusek, dr Lidia Wollman, dr Krystyna Syrnicka, Irena Foks, Alicja Hruzd - Matuszczyk, Kuba Kiszka

X.            „Okiem” koordynatorów i liderów

„Projekt był wspólnym, pozytywnym doświadczeniem, a nabyta wiedza podczas różnych spotkań na pewno przyda się dla nas w przyszłości. Doznaliśmy wielu wspaniałych wrażeń i na nowo przeżyliśmy niektóre etapy z życia Czesława Miłosza. Myślę, że takiego rodzaju projekty są krokiem do dalszej współpracy. Uważam, że w przyszłości powstanie jeszcze niejeden taki partnerski projekt, który zrzeszy wielu ciekawych i pomysłowych ludzi”.

Elżbieta Korkliniewska – lider projektu

„Studenci polscy i litewscy realizowali niejako przesłanie, wynikające z dorobku pisarza–Noblisty: nie tyle mówili o dialogu i tolerancji, ile prowadzili ze sobą  życzliwy dialog intelektualny, którego pretekstem była twórczość Miłosza, jej wielokulturowy, egzystencjalny, metafizyczny i inne wymiary. Połączony wysiłek pedagogiczno–filologiczny zaowocował w niekonwencjonalne, plastycznie oprawione interpretacje poezji Miłosza, które zaprezentowano  w szkołach, popularyzyjąc w ten sposób twórczość pisarza, przekazując przesłanie z niej wynikające. Dzięki pomysłowości studentów rozszerzony został niejako kontekst interpretacji twórczości autora Doliny Issy, gdyż sporo uwagi poświęcono poznawaniu tradycji,  obyczajów polsko–litewskich,  które ukształtowały poetę, z którymi przemierzał kontynenty, które stawały się pożywką jego twórczości”.

Halina Turkevič - pracownik naukowy

„Projekt był bardzo korzystny pod wieloma względami. Zarówno okres przygotowawczy w Wilnie jak i sama realizacja projektu w Cieszynie sprzyjały nabyciu nowego doświadczenia, wiedzy, umiejętności uczestników projektu, lepszemu poznaniu się i zbliżeniu młodzieży z Polski  i Litwy. Nawiązanie dialogu intelektualnego w duchu tolerancji, życzliwości i wzajemnego zrozumienia świadczy o dobrym przygotowaniu uczestników, zasługuje na dalszą kontynuację działań”.

Romuald Narunec - pracownik naukowy, koordynator projektu

„Projekt dał mi możliwość sprawdzenia siebie, poznania nowych ludzi, ale przede wszystkim stanowił przeogromną, pozytywną dawkę energii. Dzięki niemu w mojej głowie tłoczą i przekrzykują się nowe pomysły na nowe działania;)”.

Justyna Jabłeka - lider wiodący projektu

Projekt stanowił niepowtarzalną okazję do wymiany poglądów, nawiązania relacji i budowania dialogu, które mam taką nadzieję, będą procentować w przyszłości. Chociaż główna idea projektu dotyczyła Cz. Miłosza, to jednak było to podejście interdyscyplinarne, które oprócz partnerskiej współpracy, z pewnością rozpowszechniło i umocniło w młodzieży ideę wolontariatu. To była praca ludzi świadomych, zaangażowanych, odpowiedzialnych społecznie, którzy wypracowali konkretne narzędzia oraz zbudowali jakąś wspólnotę. Czas z pewnością pokaże jak to będzie się rozwijało w przyszłości. Upatruję wielkiej szansy na pozytywną zmianę społeczną właśnie w młodych ludziach, a uczestnicy tego projektu to potwierdzili. Wykazali się wielką kulturą osobistą i wartościami, które  z pewnością będą w przyszłości podstawą budowania wartościowego kapitału społecznego.

Wiesława Walkowska - pracownik naukowy, koordynator projektu

Współpraca międzynarodowa to ważna część rozwoju każdej uczelni wyższej. Miałam okazję poznać profesjonalizm i życzliwość osób zajmujących się współpracą z zagranicą oraz rozliczających projekty w UŚ, dlatego też szczególne podziękowania kieruję do 

 Joanny Laskowskiej, Agnieszki Maj, Iwony Jarockiej i Aleksandry Sokoły.

Podziękowania kieruję również do Eweliny Miłoń, która koordynowała projekt ze strony Funduszu Polsko - Litewskiego, była zawsze pomocna, profesjonalna i zarażała optymizmem.

Na koniec dodaję film, zrobiony przez wspaniałych studentów, uczestników projektu, a zamieszczony na stronach jedynego, niepowtarzalnego koła studenckiego KNEM :)

http://knem.us.edu.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=65&Itemid=95

Współpraca z Wami to była wielka przyjemność i bezcenna nauka. Dziękuję :)